لغت نامَه (لبث - لفظ - لهجه ) فک کُنُم از قسمِتِه خُبِ ای وبِه کـه کِم کِم تِکمـیل مِرَه البتَه با کمک شما عزیزا . تک چرخ مجید کلاته شما مِتَنین با فرستادِنِ یَک کِلِمَه و معنی اونا بـه ایمـیل مَ یـا دِ بخش (نظر بدین) دِ تکمـیل کِردِنِ ای بخش شریک برین .لازم بـه توضیحِ دادِنِ کـه ای لغِتا بیشترِش مِخصوص روستِه ماس و لغِتِه مشترک با روستِهِ دگَه رِ نِنویشتم ضمنِا ِ لغِتهِ کـه به شکل بد ادا مِرِن مثل باجنجنِ ننویشتم همچنین کلمِهِ کـه دِ تلفظ فرق مِنِن کـه تعدادشَنُم خیلی زیـادِ مثل چو - اُو - نُن - گُو استفاده نکِردَم قبلِن از نظِره شما عزیزا متشکرُم .

الف

اَزونا – اُکه : تک چرخ مجید کلاته چیز

اَلِش : عوض

الِفش (البچ) : کثیف

اودوغی : عشایر

اَفتَوَ : آفتابه

اَنَه : !

الیر : لثه

اَلهو : خیلی شور

اَشتو : عجله

اله اله : راه راه

اله بُغرَه : نقش درهم برهم

اَجغَرَه : کثیفی گوشـهیـا چشم

اقذر: اینقدر

ب

بِل خَنَه : خونـه طبقه بالا

بُنکه : دبه

بُلک : ناف

بُک : لپ

بَدیَه : کاسه بزرگ

بُلعُز : پر ادعا

باباقا : پدربزرگ

بی بی : مادربزرگ

بَلشت مار : قارچ سمـی

برق و جو: درست راهای انتقال آب از جوب اصلی بـه زمـینـهای شخصی

بنیج : گهواره

بُق کرده : دم کرده

بجا : وجین

بیرد : گم

بلُّق : هوا از آب درون بیـاد

برزخ مرو: ناراحت نشو

پ

پِلته : فتیله

پِرتِنَه : لبه.پرتگاه

پاسُبُک : زایمان

پیشقُلُم : کمرخم

بی بی : مادر بزرگ

پِلگارد : آشغالی کـه جلوی خروج آب رابگیرد

ت

تسمـه : کمربند

تُشلر : تشل

تنبل بُغداد : خیلی تنبل

توپّید : خراب شد

تُروپ بعد : صدای خراب شدن

تغیِّر: عصبانی

تراق رو: رد آبله مرغان

س

سِبِسک : یونجه

سارُق : پارچه -سفره

سِنج : آب ملایم پاشیدن

سردِنگ : سرحال

سِلیتَه : سرکش

سونجی : مژدگانی

سرعوک : دیوانـه

سُقُلمـه : ضربه

سرتنـه : با یرعت از مـیان جمع رد شدن

سرتی : خامـه روی شیر

سِرخو : درون کوزه

سندَل : نوزاد گنجشک

سینسا: یـارکشی درون اول بازی

ش

شَپ پتی : چک زدن

شونی : کهنـه بچه

شِک دار : نجس

شا جو : جو بزرگ

شُلمَه : رگ گردن

شِمال : نسیم

د

دار کرده: عمر کرده

دیزَه : لبه

دُقری : چابک

دُند : زنبور

درِ پیش کن : دروببند

دوری : بشقاب

دس حلاری : ختنـه

دلنگوُن : آویزان

دَدَه : آبجی

ر

رَزینـه : پله

رِِواح : روباه

رو : شل

ز

زِنگیچَه : آرنج

زیل : خار

زروع : باد گلو
زبزنی : بدگویی

زِنج : شیره درخت

زقنج : بخیل

زمنال : گودال

ج

جَخَه : شاخه

جاگاها : ظروف

جِغ مرگ : دق مرگ

جِغنَه : جغد

جِزاغ روزی : روزی کم

چ

چُغوک : گنجشک

چِملی : چابک

چِنَق : چونـه

چِپّی : آبکش

چِلِک : قوطی

چاروا : الاغ

چُقذِر : چقدر

چرخ : دوچرخه

چولَه : هیزم

چولی : آبکش

چُنگُلی : ویشگول

چُغور : گود

ح

حَوِلی : حیـاط

حُچچه : که

حُححی : لجباز

حَکَّه : شکلک

حطره : جاخوردن

خ

خوردی : کوچک

خَنِه کُلی : خونـه کوچک صحرایی

خَنِه اتاق : پذیرایی

خَنِه دس کلید : انباری

خَکیسترُم کِردَه:غذت اذیتم کرده

خَلَمَه : گله جوان (گله بره و بزغاله)

خویس: بخار

خُشتلی پلو:رشته پلو

خب کرده‌‌‌: قایم شده مخفی شده

ط

طولون:نوعی چوب هست که اب استخر توسط ان بسته مـیشود

طولون کش : یکسره آب استخر

ف

فِرنَزی : بچه گنجشک

قُدُز : بزرگ

قِیماغ : سرشیر

قِیقاچ : کج و کوله

قَ وِرقَه :

قِدیفَه : حوله

قُنجیل : جمع شده

قُطَّه : آب تنی

قَلِب : جای نامناسب

قِلبَه : زیـاد

قولُق : جاظرفی

قیوم گرفت : آرام گرفت

ک

کُنو : شاه دانـه

کَق : نارس

کِلَقزیر : مـیوه ای بیـابانی

کُرچید : پاره شد

کُروج : جمع بدن

کِوِند : خربزه نارس

کابُلی : لیوان پلاستیکی

کانَه : کهنـه بچه

کِوِزی : نوعی سوسک

کُلاغَجَه : کلاغچه

کُندی : انبارگندم

کُلِقُچّی : محلق زدن

کَرت : آبشار بسیـار کوچک

کوچچی : توله سگ

کلِونگ : منتظر . تک چرخ مجید کلاته علاف

گ

گورا : روشن

گُزی : راه آب از مرز

گِزلَر : زرنگ

گال : نوعی عنکبوت

گِلیژدِم : کژدم

گِل ماگلون : بهم ریخته

گَگَه : داداش

ل

لَکّامَه : فرسوده

لَخ کُوش : کفش کهنـه

لوچ : گل ته استخر

لحشور : کثیف و بدسلیقه

لَت : کتک

لت درون : لنگه در

لَپّو : خرفت

لَغلُوی : نوزاد قورباغه

لُمبَه : نرم وکلفت

لَتَّه : پارچه

لاب تخت : پیش دستی

لَپَّر : پر - زیـادیکه مـیریزد

لوکّه : جمع شده - بهم چسبیده

لوک : کلفت

لق لُق:ترشیده کف مـیکند

لغره:خیلی لاغر

م

مُغراز : قیچی

مِگِلَّه : مـی چرخد

مِیم : درخت تک

مقوم : لوس

مِبِید : مـیباید

محیل : حیله باز

مسکه : کره

مُقلَّه : مـی جوشد

مو حن : مو بور

مونی : نوزاد

ن

نـهلی: تشک

نکول : چکولیدن

نُهورما : حرارت

ننَه : مادر

نماشوم : شب

و

وخی : پاشو

وَتُّه : پیـاده شدن

وَرچُم : چمباتمـه

وارد : بلد

وَجِر : اخم

وَجیجید : جمع شدن بر اثر گرما

وَجغِش کن : دعواش کن

وَدَر : بیرون

وَدِی : پیدا

وررا : عازم

وگلید : حرکت کرد باچرخش

ورشووید : کنسل شد

وهم چیندن : جمع وجور

وَرخورومـی دَره : بستگی دارد

ه

هَرِن نینو : مسخره

هور : دسپاچه

ی

یوک : ای بابا

یَخِن : یقه

یَک عَنجی : یـه کم

یَرَه : ای بچه!

یـارقلی : قارچ

یِکِّه بِرقَه : یکسره

یـارُم : شاید

یَک زُلّی : یـه کمـی

ای نگگه: بزرگ

ما قِلعِگییـا بـه آب مگیم اُ بـه مگیم گو بـه چای مگیم چو بـه خواب مگیم خو بـه نان مگیم نُن

اینارو برم فرستادین متشکرم بازم بفرستین البتَه بعضیـاش تکراریس

ازسید مجید:

بیده بید = بود؟--کورپاغه = قورباغه سرچل= سر تپهیی =در هر حالتی معنی خاصی مـیدهد و به راحتی مـیتوان از ان که تا 36 معنی را برداشت کرد،در ادامـه یـادداشت کن درون زبان ترکی کلمـه ایست بـه نام اوزوم کـه دارای 5 معنی هست ،در روستای ما این حرف بـه تنـهایی مـیتواند بـه معنی ده ها خط از ان استفاده کرد--چادر شب= پارچه ای بزرگ به منظور حمل علوفه-
ممـیجه = نوعی علف درصحرا---فریز = چمن--کوه هه = سرفه--الهو بید = شور بود---
طولون = نوع یچوب هست که اب استخر توسط ان بسته مـیشود---علف خرس = بـه معنی زالزالک یـا نوعی مـیوه درختی

از سام:

سلیته:شلوغکار وپررو-----پلگارد:آشغالی کـه جلوی خروج آب رابگیرد--- برق وجو:درست راهای انتقال آب از جوب اصلی بـه زمـینـهای شخصی---خلمـه :گله بره وبزغاله

( ازسید محمدمـهدی قلعه بالا)تهران:

قَطِق = ماست محلی(چکیده)--گُرجه = گوجه!--کاشور = محل شستن کاه--چِی(قلعه بالا) = چُو(قلعه پایین) = چای--فِتیر مِسکَه = نون روغنی داغ با کره ی حیوانی (یـادش بخی)ر--دِس وِرِ گیر = دست گیره(از لوازم آشپزخانـه)
قَطِقی = غذایی کـه با قطق درست مـی شود-اشکنـه محلی--بادِمجَنی(گرجه جوش) = نوعی اشکنـه کـه با گوجه درست مـیشود--تِرید = ترکیبی از کاه شسته شده با آرد جو(غذای محبوب!)از....؟:

اوقذر=اینقد(در صورتی کـه مقدار را نشان دهند)-زیـاد(در صورتی کـه مقدار را نشان ندهند---چنق= چانـه--نـه کونـه_اتاق انتهای خانـه--هویج حبا=ادویـه دست ساز--گل ماهر بهی=گل بومادران--مدور=مدیر
-موم موم منی=واضح صحبت نمـیکنی---وهم بگرد=حرکت کن--د کوجی=کجایی(از ...)-

ازسید جواد ان سیدابراهیم:

همسیـه:همسایـه--متو:ماهی تابه--شنـه:شانـه--هوندنـه:هندوانـه--دلم دودت کرد:دلم تنگت شده--ورجغش بگیر:دعواش کن--چه هوچ نمگی:چراحرف نمـیزنی--مـینو:منظور شکلات است--توندویی:نبایدبازی کنی--کیکس:کیک--بلشت:بالشت-تمن:شلوار
تختی:محل نگه داشتن قتق--پرتخال:پرتقال
کش:کفش--اداس:آدامس--عطار:دستفروش --مکرنی:ماکارونی--دلزن:آویزان

ازسید حسین سید محمد عمو یعقوب:

یـه انجی:یک ذره--بی دلوپی:نگران نباش--دنـه:تخمـه--افتوگردش:آفتاب گردان--کلپسه:مارمولک--رو رفته:آب شده


ازسید علی ان پسر و دوستان:

جله: تگرگ ---ور اوسر زد: خودشو بـه اون راه زد... عصبانی شد-----مـیهی: ماهی------خلی: خلوک----نوسی: خلوک-------قلیف: قابلامـه------مجری:صندوقچه-----درچه: پنجره-----سعت: ساعت-----آغور بشـه: بـه سلامتی - پلاس: فرش دستبافتی کـه از پنبه بافته شده باشد----سپند: اسفند-----خشکه: لاغر-----لر بند: پیشبند نوزاد - تیلی: پارچه ای کـه برای محافظت قران درست شده است.---ور چپه: برعکس----قروت: کشک----عمـی: عمو -- خله: ----چارقد: روسری----تمبلی: سینی کوچک از مس ----مغراض: قیچی---در ضمن اگر امکان آن مـی باشد لطفا از نظرات استفاده کرده و تصحیحات وارد نموده دوستان درون وبلاگتان اعمال نمایید(دست بجنبن... أه)

ازحاج آقاسید محمد مومن قلعه بالا

 

ترید = نوعی خوراک دام (مخلوط کاه وآردجو) ....پندنـه = پنبه دانـه.........دفش فش ایفتاد = خسته شد ..........قُنّه = ورم .......خلوک = نوعی پرنده تاج دار کوچک شپره = خفاش-.........بریک مریسه = کنایـه از غمگین بودن ......شابداق = شخصی کـه دارای قد بلند وهیکل بزرگ باشد راگویند.....بلغ بلغ =فواره زدن.....جغ بزن = صدابزن

ازسید جواد فرزند سیدمحسن حاج سیدحسن

سلام دمت گرم خیلی حال کردم وقتی دیدم کـه ایناره نویشته و اسم قلعه ره جهانی کرده مخاستم یک کمـی از کلمات قلعهبرت بنویسم
لکه کن: جمع کن
کوت کن:روی هم بچین
عکزه: سر خر
حتره نخری: سکندری نخوری
توله نخری:نیفتی
بیکره: بدرد نخور
کج و کجول: کج و ماوج
دیزه: لبه پرتگاه
وکله بگردن: خالی کن
لپر نخره: نپاشـه
لمبورش بگیر: تعادلش حفظ کن

از سید علیرضا ان و همشیره

(نـهلی = تشک ) - کرت = آبشار -- (سوح = پل) - لته= پارچه بسیـار کهنـه - عجووه=لباس شستن(اسم یک گیـاه کـه با آب تولید کف مـیکند) - (شونی= کانـه= پوشک بچه ) - پخ پخی= قلقلک (لخ لخ=بی حال راه رفتن) - برق انداختن= جهت مسیر آب را عوض -- ضعیفه= مردان به منظور صدا همسر استفاده مـی د - (ورشوید= منحل شد) - وخپنک= پنـهانی - رزینـه=پله - زنگیچه= آرنج - نووردن=ناودان - گرده= پهلو، تک چرخ مجید کلاته دوش - قیماغ= سرشیر - چَفت= محل نگهداری حیوان درون زمستان - آغل= محل نگهداری حیوان درون تابستان - (کوز= محل نگهداری حیوانات نوزاد) - حپله حپو= خپل - حپکش زده= ماتش - لو = نام سگی درون روستا - غلووری= نگهبانی - وخی= برخیز - بلک= کلیـه - کچی= غذایی با آرد و دوغ - تله تو= غلیظ و پر از ادویـه - جوگول= زیبا،خوشگل - چوغولی= زیرآبزدن،خبرکشی - تقلی=بره یک ساله - لپو= آدم گنده، سنگین احوال - قپون=نوعی ترازو - بریـانی= گندم تفت داده - مسکه= کره - بادیـه= کاسه بزرگ - قلیف= قابلمـه - تنور شو = پارچه ای کـه تنور را مـی شویند... - قطیفه= حوله - روشو= سفیدآب *( یـه عنجی= مقدار بسیـار کمـی ) - یک زلی= مقدار اندکی .. دوند= زنبور رواح= روباه - گرماست= مخلوط شیر و ماست - (چونگلی= نیشگون) - علف درو= داس - ممـیجه= گیـاه پیچک . تمون= شلوار شلیر= پیراهن زنانـه - بی حلاوت= بهم ریختن آرامش - (لحشور= شـه) سنج= ذرات آب روی چیزی پاشیدن یره=یـارو= فلانی یوک= ای بابا! - کندی= خمرهای گلی به منظور ذخیره گندم - سرخ آوی= لک لک - گلیجدم= عقرب - کلپاسه= سوسمار شلحوت= له شده - شلحه= پوست روی گوشت - تغنـه= جای پا به منظور بالا رفتن از دیوار یـا تپه - تهیـه دیدم= آماده کردم چولی= چلو کش=آبکش حصیری - آجار= یک نوع سبزی خوش طعم مانند تره * - از هم بدر شدن= عصبانی - بقی بشـه= یـادت باشد( بیشتر به منظور انتقام) - کوحه= سرفه - پات از پی هم نمـیاد= حال نداری - توله = هل پلوک= فضولات حیوانی به منظور آتش اجاق - قونجیل= جمع وجور نشستن( از سرما ) - لو ور انداخته= دلخور شده و پی مرو= حساس نباش، پیگیری مکن - تقل دو= متقلب، جر زن - کلوک= انگشت کوچک - و یـاد کن= بـه یـا د بیـار، کوپ= برعکس،دمر - گورا کن= روشن کن - قوروت=کشک - پاچال در= چارچوب در

 عبارات و اصطلاحات زیر برگرفته از تلگرام روستای کلاته سادات مـیباشد (بهمن ماه 94 )

[Forwarded from حسن ]
بنویسیم خددا مرگت بده

[Forwarded from حسن ]
یـا زیر قلعه حضرت

[Forwarded from Ali A]
به همـی برکت

[Forwarded from €®£@n]
ی چی هنچی منی

[Forwarded from Ali A]
چوساخی

[Forwarded from €®£@n]
د ک جی

[Forwarded from حسن ]
جان ها . جان بلی

[Forwarded from حسن ]
پات د موخت

[Forwarded from €®£@n]
اوکه ره ندیدی

[Forwarded from حسن ]
ازونا اوکه

[Forwarded from Amir hossin]
سلامنعلیکم

[Forwarded from حسن ]
وقتکم الله

[Forwarded from Ali A]
ذله نبشی

[Forwarded from حسن ]
به الف بخیر

۲۴][Forwarded from €®£@n]

خدا قووت

[Forwarded from €®£@n]
د سر او بیدی

[Forwarded from €®£@n]
دری مری ب صحرا

[Forwarded from حسن ]
مستکمالله لخیر

[Forwarded from €®£@n]
آ قر بشـه

[Forwarded from S.REZA M]
ترواا..

[Forwarded from حسن ]
برزخ رفتی

[Forwarded from Ali A]
برق و جور بندز

[Forwarded from S.REZA M]
وت ت مری


[Forwarded from S.REZA M]
چراغ گوراکردی


[Forwarded from €®£@n]
خنـه علیـاباد

حسن , [۱۱.۰۲.۱۶ ۲۰:۲۴]
[Forwarded from S.REZA M]
خنـه پرپلو

حسن , [۱۱.۰۲.۱۶ ۲۰:۲۴]
[Forwarded from حسن ]
خنـه خمـیر
خنـه علی اباد

حسن , [۱۱.۰۲.۱۶ ۲۰:۲۴]
[Forwarded from Amir hossin]
شخصی وازچتووه

[Forwarded from حسن ]
غریب ندرین

[Forwarded from S.REZA M]
پلنگت بگم مـیر

[Forwarded from S.REZA M]
واز نیم پح مزنی

[Forwarded from Amir hossin]
مـیرپلنگ یـامـیرتلنگ

[Forwarded from Amir hossin]
های:سلام

[Forwarded from حسن ]
وازوم مـه

[Forwarded from S.REZA M]
ای کدوت اتشدادم ه

[Forwarded from حسن ]
چی تو سوری

[Forwarded from S.REZA M]
خاب دسرنسر نسستی سرما مخری

[Forwarded from حسن ]
هور مرو

[Forwarded from S.REZA M]
بریم پ عقلا

[Forwarded from حسن ]
علو علو

[Forwarded from حسن ]
عوس و بوس

[Forwarded from S.REZA M]
هنچومکن

[Forwarded from حسن ]
هنچوس

[Forwarded from S.REZA M]
تحف

[Forwarded from S.REZA M]
دلبمرگ

[Forwarded from حسن ]
قدز

[Forwarded from S.REZA M]
دسوی ورچمـی

[Forwarded from حسن ]
حطره

[Forwarded from S.REZA M]
شطر

[Forwarded from Ali A]
کاشور.لوچ

[Forwarded from Ali A]
حتره نوخری

[Forwarded from S.REZA M]
کیستن دسر چل دورزن

[Forwarded from S.REZA M]
قرقرنجامنی

[Forwarded from Ali@ M]
اودوغی

[Forwarded from Ali@ M]
نون کلاغ

[Forwarded from Ali@ M]
گورا

[Forwarded from Ali@ M]
قلقلوپ

با تشکر از رفقا آقایون علی عامری . سید علی سید حسین . سید علی اکبر حاج ولی اله . سید رضا حاج اصغر.علی افضل ابادی. تختی . سید اکبر ثابت پور . سید احمد آقا حسین . سید حسین سید علی . و ......

 




[کلاته سادات لغت نامـه - lafga.blogfa.com تک چرخ مجید کلاته]

نویسنده و منبع |